که کس آهوی وحشی را از این خوشتر نمی گیرد.
]]>
امام علی علیه السلام به مالک اشتر فرمود: در میان مردم باش و کمتر خود را در اندرون خانه از مردم پنهان کن.(۱)
استعمال کلمه حجاب در مورد پوشش زن یک اصطلاح نسبتاً جدید است. در قدیم و مخصوصاً در اصطلاح فقها کلمه «ستر» که به معنی پوشش است بکار رفته است. بهتر بود این کلمه عوض نمی شد و همان کلمه پوشش را بکار می بردیم. زیرا چنانکه گفته شد معنی شایع لغت حجاب، پرده است، و اگر در مورد پوشش بکار برده می شود به اعتبار پشت پرده واقع شدن است و همین امر موجب شده که عده زیادی گمان کنند که اسلام خواسته است زن همیشه پشت پرده و در خانه محبوس باشد. در ایران قدیم و هند قدیم حبس زن مطرح بوده ولی در اسلام نه.
از آیات دیگری که در خصوص حجاب و پوشش اسلامی نازل شده است آیه ۵۳ از سوره احزاب است. در این آیه چنین آمده است: یا ایها الذین آمنوا… اذا سالتموهن متاعاً فسالوهن من وراء حجاب؛ ای کسانی که ایمان آوردهاید… هنگامی که از زنان پیامبر صلی الله علیه و آله از موردی سؤال می کنید مستقیماً رو به رو نشوید و از پشت حجابی؛ این کار را انجام دهید. به منظور درک دقیق محتوای آیه مذکور بجاست ابتدا شأن نزول آیه مرور نشود: در این آیه، صراحتاً کلمه حجاب ذکر شده است. به همین دلیل این آیه نزد قرآن پژوهان و قدما آیه حجاب نامیده شده است.
ممکن است عده ای از این آیه این برداشت را داشته باشند که زنان می بایست در پس پرده باشند و از خانه بیرون نروند. در حالی که منظور از پوشش زن در اسلام این است که زن در معاشرت خود با مردان بدن خود را بپوشاند و به جلوه گری و خودنمایی نپردازد، آیات مربوطه همین معنی را ذکر می کند و فتوای فقهاء هم موید همین مطلب است و در آیات مربوطه لغت حجاب به کار نرفته است
شان نزول آیه حجاب
عرب های مسلمان بی پروا وارد اتاق های پیغمبر می شدند. زن های پیغمبر(صلی الله علیه و آله) هم در خانه بودند. آیه نازل شد که اولاً سرزده و بدون اجازه وارد خانه پیغمبر نشوید، و اگر برای صرف غذا دعوت می شوید به موقع بیایید و بعد هم برخیزید و بروید و به قصه گویی و صحبت های متفرقه، وقت نگیرید زیرا این امور پیغمبر را ناراحت می کند و او شرم می کند شما را از خانه خود بیرون کند ولی خدا از شما شرم نمی کند و ثانیاً وقتی می خواهید چیزی از زنان پیغمبر بگیرید از پشت پرده بخواهید بدون اینکه داخل اتاق شوید. این کارها برای پاکیزگی دل شما و دل آنها بهتر است. شما نباید پیامبر را آزار دهید و نه زنان او را پس از درگذشت پیغمبر، به زنی بگیرید که این کارها در نزد خدا بزرگ است.
علامه مرتضی مطهری در تفسیر این آیه می نویسد:
دستور «حجاب» که در این آیه آمده غیر از دستور «پوشش» است که مورد بحث ما (در مسئله حجاب و پوشش اسلامی) می باشد.
دستوری که در این آیه ذکر شده است راجع به سنن خانوادگی و رفتاری است که انسان باید در خانه دیگران داشته باشد. طبق این دستور، مرد نباید وارد جایگاه زنان شود، بلکه اگر چیزی می خواهد و مورد احتیاج اوست باید از پشت دیوار صدا بزند. این مساله ربطی به بحث «پوشش» که در اصطلاح فقه نیز تحت عنوان «ستر» نه «حجاب» نامیده می شود، ندارد.(۲)
ممکن است عده ای از این آیه این برداشت را داشته باشند که زنان می بایست در پس پرده باشند و از خانه بیرون نروند. در حالی که منظور از پوشش زن در اسلام این است که زن در معاشرت خود با مردان بدن خود را بپوشاند و به جلوه گری و خودنمایی نپردازد، آیات مربوطه همین معنی را ذکر می کند و فتوای فقهاء هم موید همین مطلب است و در آیات مربوطه لغت حجاب به کار نرفته است. آیاتی که در این باره هست چه در سوره مبارکه نور و چه در سوره مبارکه احزاب، حدود پوشش و تماس های زن و مرد را ذکر کرده است بدون آن که کلمه حجاب بکار برده باشد.
حجاب گناه زن اسلام دین شتابان
آیه ای که در آن، کلمه حجاب به کار رفته است مربوط به زنان پیامبر اسلام است. در قرآن کریم درباره زنان پیامبر دستورهای خاصی وارد شده است. اولین آیه خطاب به زنان پیغمبر با این جمله آغاز می شود: یا نساء النبی لستن کاحد من النساء؛ یعنی شما با سایر زنان فرق دارید. اسلام عنایت خاصی داشته است که زنان پیغمبر چه در زمان حیات آن حضرت و چه بعد از وفات ایشان در خانه های خود بمانند و در این جهت بیشتر منظورهای اجتماعی و سیاسی در کار بوده است.
اسلام می خواسته زنان پیامبر که احترام زیادی در میان مسلمانان داشتند از احترام خود سوء استفاده نکنند و احیاناً ابزار عناصر خودخواه و ماجراجو در مسائل سیاسی و اجتماعی واقعی نشوند. یکی از امهات المؤمنین، عایشه بود که از این دستور تخلف کرد و ماجرای سیاسی ناگواری برای جهان اسلام بوجود آورد.
به نظر من سرّ اینکه زنان پیامبر حتی بعد از پیامبر نباید با شخص دیگری ازدواج کنند همین است. یعنی شوهر بعدی از شهرت و احترام زنش سوء استفاده نکند و ماجراها نیافریند.(آیه ۵۴ سوره احزاب) می فرماید: و اذا سئلتمون متاعاً فاسئلوهن من وراء حجاب؛ این آیه مربوط به زنان پیامبر اسلام است. یعنی اگر از آنها(زنان پیامبر) متاع و کالای مورد نیاز مطالبه می کنید از پشت پرده از آنها بخواهید.(۳) هیچگاه پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله از مشارکت مفید و سازنده زنان در فعالیت های اجتماعی ممانعت به عمل نمی آورد. حضور فعال فاطمه زهرا سلام الله علیها در عرصه های مختلف مبارزات سیاسی و فعالیت های اجتماعی نمونه بارزی از رویکرد وحیانی بر مشارکت اجتماعی زنان به شمار می آید.
که زینتهای زن دو نوع است: آشکار و پنهان. براساس این آیه پوشاندن نوع اول واجب نیست. پوشاندن زینت های نوع دوم واجب است
بنابراین همانطور که گفته شد آیه حجاب اولاً در مورد زنان پیامبر صلی الله علیه وآله است و نباید آن را دلیلی برای پرده نشین کردن زنان دانست و ثانیاً این آیه مغایرتی با مشارکت و فعالیت های اجتماعی زن ندارد. ثالثاً این آیه در پی مقابله با عرف و عادت غلطی بوده است که در عصر پیامبر(صلی الله علیه و آله) رایج بوده است.(یعنی بدون اجازه وارد خانه پیامبر شدن)
زینت در قرآن و سنت
همان طور که در آیه خمار (آیه ۳۱ سوره نور) آمده زنان مؤمنه از آشکار کردن زیور و زینت های پنهان خود در برابر نامحرم منع شده اند (ولا یبدین زینتهن الا ما ظهر منها) سئوال این است که مفهوم واقعی زینت از نظر قرآن و روایات چیست؟ در این اجمال نگاهی کوتاه بر این مهم موجب پاسخگویی به سؤالات و ابهامات عدیده ای در این زمینه خواهد شد. از آیه مذکور چنین بدست می آید که زینتهای زن دو نوع است: آشکار و پنهان. براساس این آیه پوشاندن نوع اول واجب نیست. پوشاندن زینت های نوع دوم واجب است. اینکه زینت پیدا و زینت پنهان کدامند باید مورد بحث قرار گیرد. آنچه از روایات متعدد اسلامی در این باره بر می آید این است که زینت های آشکار مربوط به زینت هایی است که به چهره و کفین (دو دست تا مچ) مربوط شده و پوشاندن آنها موجب دشواری و حرج است. اگر چه مقلدان در این باره به دلیل اختلاف نظر فقهاء می بایست به فتوای مرجع تقلید خود مراجعه نمایند، اما ذکر این روایات گویای این واقعیت است که پوشاندن زینت های آشکار (چهره و کفین) واجب نیست، مگر موجب فساد شود.
به روایاتی در این خصوص توجه کنید (برای رعایت اختصار از آوردن متن عربی روایات خودداری می شود).
از امام صادق علیه السلام سئوال شد، مقصود از زینت آشکار که پوشاندنش برای زن واجب نیست چیست؟ فرمود: زینت آشکار عبارت است از سرمه و انگشتر.(۴)
و نیز از امام باقر علیه السلام نقل شده است که فرمودند: زینت ظاهر عبارت است از جامه، سرمه، انگشتر، خضاب و دست ها، النگو. سپس فرمود زینت سه نوع است: یکی برای همه مردم است و آن همین است که گفتیم. دوم برای محارم است و آن جای گردن بند به بالاتر و جای بازوبند به پایین و خلخال به پایین است. سوم زینتی است که اختصاص به شوهر دارد و آن تمام بدن است.(۵)
علامه مرتضی مطهری در کتاب گران سنگ خود مسئله حجاب از روایات فوق چنین نتیجه می گیرد که: این روایات می فهماند که برای زن پوشانیدن چهره و دست ها تا مچ واجب نیست حتی آشکار بودن آرایش های عادی و معمولی که در این قسمت ها وجود دارد نظیر سرمه و خضاب که معمولا زن از آنها خالی نیست و پاک کردن آن ها یک عمل فوق العاده (دشوار) به شمار می رود، نیز مانعی ندارد.
همچنین علامه طباطبایی تصریح می کند: مقصود از زینتین (در آیه لایبدین زینتهن) مواضع زینت است. زیرا آشکار نمودن خود زینت به تنهایی مثل دستبند و النگو حرام نیست پس منظور از نمایان ساختن زینت، ظاهر کردن مواضع و جایگاه زینت است.(۶)
۳٫ آیه جلباب
در آیه ۵۹ سوره احزاب چنین آمده است: خداوند پیامبر را اول به همسر و دخترانش و سپس به سایر زنان مأمور ابلاغ و اصلاح در حجاب امر می کند.
ای پیامبر به همسرانت و دخترانت و زنان مسلمان بگو که روسری های خود را بر خود بپوشند (نزدیک کنند)، که به این وسیله محتمل تر است که شناخته شوند و رنجانده نشوند و خداوند آمرزگار مهربان است. مفسران و ارباب لغت چند معنی برای جلباب ذکر کرده اند:
۱٫ ملحفه (چادر) و پارچه بزرگی که از روسری بلندتر است و سر و گردن و سینه ها را می پوشاند.
۲٫ مقنعه و خمار (روسری).
۳٫ پیراهن گشاد.
قدر مشترک همه آنها این است که بدن را به وسیله آن بپوشانند. به نظر می رسد از روسری بزرگتر و از چادر کوچکتر است.
کلمه جلابیت جمع جلباب است و آن جامه ای است سرتاسری که تمامی بدن را می پوشاند و یا روسری مخصوصی است که صورت و سر را ساتر می شود و منظور از جمله پیش بکشند مقداری از جلباب خود را، این است که آن را طوری بپوشند که زیر گلو و سینه هایشان در انظار ناظرین پیدا نباشد. ذلک ادنی ان … یعنی پوشاندن همه بدن به شناخته شدن به اینکه اهل عفت و حجاب و صلاح و سدادند نزدیک تر است. در نتیجه وقتی به این عنوان شناخته شدند دیگر اذیت نمی شوند، یعنی اهل فسق و فجور متعرض آنان نمی گردند… در آن زمان حجاب وجه تمایز زنان مسلمان از کنیزان و یهود و نصاری بود چون کنیزان در آن دوره حجاب نداشتند بعد از نزول آیه فوق زنان انصار طوری از خانه ها بیرون شدند که سر تا پایشان پوشیده بود.(۷)
منظور از فعل یدنین (نزدیک کنند) در آیه حجاب این است که زنان «جلباب» و چادر را در حدی به خود نزدیک سازند که آنان را محفو۰داشته و مانع آشکار شدن زینت ها و لباس های زیر آنان شود. به عبارتی نباید زیبایی ها و برجستگی های بدن زن نگاه و نظر نامحرم را جلب نموده و از رضایت تلویحی زن از معاشرت با مردان بیگانه حکایت کند.
شان نزول آیه جلباب
در تفسیر علی بن ابراهیم در مورد شأن نزول این آیه چنین می خوانیم؛ آن ایام زنان مسلمان به مسجد می رفتن و پشت سر پیامبر(صلی الله علیه و آله) نماز می گزاردند. هنگام شب موقعی که برای نماز مغرب و عشا می رفتند بعضی از جوانان هرزه و اوباش بر سرراه آنها می نشستند و با مزاح و سخنان ناروا آنها را آزار می دادند و مزاحم آنان می شدند، آیه فوق نازل شد و به آنها دستور داد حجاب خود را کامل رعایت کنند تا به خوبی شناخته شوند و کسی بهانه مزاحمت پیدا نکند. (مطهری در کتاب مساله حجاب ص ۱۶۱ می نویسد: آنچه از این آیه (آیه جلباب) استفاده می شود این است که طوری لباس بپوش که بیماردلان به تو طمع نکنند).
بنابراین آنچه بطور خلاصه از آیه جلباب (و نیز آیه ۳۲ سوره احزاب) (۸) بدست می آید این است که زنان مسلمان باید سر تا پایشان با چادر یا عبایی بلند پوشیده شده و پوشش و رفتار و گفتارشان به گونه ای با وقار و متانت توأم گردد که از جلب توجه منافقان و بیماردلان پیشگیری نماید.
لازم بذکر است که در آیه ۳۲ احزاب گرچه زنان پیامبر مورد خطاب قرار گرفته اند اما بدون شک این حکم عام است و شامل همه زنان مسلمان می شود و تاکید آیات بر زنان پیامبر بیشتر به عنوان نقش الگویی زنان پیامبر است. چرا که آنان می بایست به عنوان سرمشق زنان مسلمان قرار گیرند.
پاورقی ها:
۱- سوره نور – آیه ۳۱٫
۲- مساله حجاب – علامه مرتضی مطهری – ص ۱۷۱ .
۳- برگرفته از علامه مرتضی مطهری – مسئله حجاب – صص ۷۹-۸۰ .
۴- کافی – ج ۵- ص ۵۲۱
۵- تفسیر صافی ذیل آیه ۳۱ سوره نور – نقل از تفسیر علی بن ابراهیم قمی.
۶- تفسیر المیزان – ج ۱۵ – ص ۱۱۱ .
۷- المیزان – – ج ۱۶ – ص ۵۱۷ .
۸- ترجمه بخشی از آیه ۳۲ سوره احزاب … به گونه ای هوس انگیز، با خضوع و نرمش سخن نگوید که بیماردلان در شما طمع کنند و سخن شایسته بگویید.
]]>رعایت و دانستن حدود شرعی در فضای مجازی امروزه یکی از مهمترین موضوع هاست
چرا که هر فرد با هر جنسیتی باید حریم مورد نظر را حفظ کند
یا اینکه هر آقا یا خانم که در این محیط فعالیت میکند باید مسائلی را هم بداند و هم رعایت کند
و یا حد و مرز واقعی آن کجاست
دوست دارم نظرات دوستان یا تجربیات و همچنین سایر مواردی که باعث پربار شدن این بحث یا موضوع میگردد اینجا نوشته شود
تا هر خواننده ای توشه ای از این مطالب بردارد و به کار گیرد انشاءلله
امید است با هر قدمی و قلمی که بر میداریم با عنایت آقا(عج) باشد ورضایت او….
پس دوستان منتظریم…
]]>
کتابنامه
1. قرآن کريم
2. آلوسي، محمود، (بي تا)، روح المعاني، بيروت: داراحياء التراث العربي.
3. ابن فارس، (1404ق)، معجم مقاييس اللغه، به کوشش: عبدالسلام محمدهارون، قم:مکتب الاعلام الاسلامي.
4. ابن منظور، (1405ق)، لسان العرب، قم: نشر ادب الحوزه.
5. ابن کثير،ابوالفداء، (1401ق)، تفسر ابن کثير، بيروت: دارالفکر.
6. ابوهلال عسکري، (1412ق)، فروق اللغات، قم: مؤسسه النشر الاسلامي، چاپ اول.
7. ايزتسو،توشي هيکو، (1378ش)، مفاهيم اخلاقي ـ ديني در قرآن مجيد،ترجمه فريدون بدره اي، تهران: نشر فروزان، چاپ اول.
8. —— (1373ش)، خدا و انسان در قرآن، ترجمه احمد آرام، تهران:دفترنشر فرهنگ اسلامي، چاپ سوم.
9. بحراني، سيدهاشم، (1415)، البرهان في تفسيرالقرآن، تهران: بنياد بعثت، چاپ اول.
10. بيضاوي، (1416)، تفسير البيضاوي، بيروت: دارالفکر.
11. جوهري، اسماعيل بن حماد، (1407ق)، الصحاح، به کوشي: احمدعبدالغفورعطار،بيروت: دارالعلم للملايين، چاپ چهارم.
12. حسکاني، (1411ق)، شواهدالتنزيل، بيروت: دارالفکر.
13. خوشدل، حسين، (1382ش)، عمل صالح درقرآن، آثار، مقتضيات و موانع، پايان نامه ي کارشناسي ارشد در دانشگاه امام صادق (ع)به راهنمايي کامران ايزدي مبارکه.
14. رازي، محمدبن ابي بکر، (1415ق)، مختار الصحاح، به کوشش:احمد شمس الدين،بيروت: دارلکتب العلميه، چاپ اول.
15. راغب اصفهاني، (1998م)، المفردات في غريب القرآن، بيروت: دارالمعرفه، چاپ اول.
16. رستگار جويباري، يعسوب الدين، (1377ش)، تفسير البصائر، قم: ناشر مؤلف، چاپ اول.
17. سيوطي؛ جلال الدين، (1993م)، الدرالمنثور في التفسير بالمأثور،بيروت: دارالفکر، چاپ اول.
18. شرباصي، احمد، (1407ق)، موسوعه ي اخلاق القرآن، بيروت: دارالرائد العربي، چاپ اول.
19. شرتوني، سعيدالخوري، (1403ق)، اقرب الموارد في فصح العربيه و الشوارد، قم:کتابخانه آيت الله مرعشي نجفي.
20. طباطبايي، محمدحسين، (1374)، الميزان في تفسيرالقرآن، دفترنشراسلامي، چاپ پنجم.
21. طبرسي، فضل بن حسن، (بي تا)، مجمع البيان لعلوم القرآن، بيروت، دارالمعرفه.
22.طوسي، محمدبن حسن، (1365ش)، تهذيب الأحکام، تهران: دارالکتب الاسلاميه، چاپ چهارم.
23. —– (1409ق)، التبيان في تفسيرالقرآن، قم:مکتب الإعلام الاسلامي، چاپ اول.
24. عياشي، (بي تا)، تفسيرالعياشي، به کوشش: سيد هاشم رسولي محلاتي،تهران: بي نا.
25. فرات کوفي، (1410ق)، تفسير فرات کوفي، بي جا، مؤسسه چاپ و نشر، چاپ اول.
26. قطب راوندي، (1405ق)، فقه القرآن، قم: کتابخانه آيت الله نجفي مرعشي.
27. قمي، علي بن ابراهيم، (1367ش)، تفسير قمي، تهران: دارالکتب الاسلاميه، چاپ چهارم.
28. قرطبي، محمدبن احمد، (1372ق)، تفسير قرطبي، قاهره: دارالشعب، چاپ دوم.
29. کاشاني، فتح الله، (1344ش)، منهج الصادقين في الزام المخالفين، تهران: کتابفروشي اسلاميه، چاپ دوم.
30. مصطفوي، حسن، (1360ش)، التحقيق في کلمات القرآن الکريم،تهران:بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
31. مکارم شيرازي،ناصروهمکاران (بي تا)،تفسيرنمونه، تهران:دارالکتب اسلاميه، چاپ بيست و دوم.
منبع:نشريه مجموعه مقالات (قرآن و اخلاق )ج2
به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا به نقل از آفتاب دل، اولین هدیه وعطای هریک از شما به فرزندتان , نام نیکو و اسم خوب و زیبایی است که به او اختصاص می دهید .
انتخاب نام مناسب برای فرزندان ، شناسنامه فرهنگی – اعتقادی پدر و مادر است. نام نیکوی فرزند گواه سلیقه ی سالم خانواده و دور اندیشی و سلامت و حسن انتخاب آنان است.
توجه به معنای نام کودک بسیار مهم است. بعضی اسامی معنی خوبی ندارند و خانواده ها با نا آگاهی این اسامی را روی فرزندانشان می گذارند.
این روزها بعضی از والدین ترجیح شان این است که اسم بچه شان را یک نام خاص بگذارند. برای همین سازمان ثبت احوال پر شده از اسامی که شبیه هیچ اسم دیگری نیستند.
اسامی که خانواده های ایرانی برای فرزندان خود انتخاب می کنند، با توجه به نوع خانواده ها ریشه های متفاوتی دارد. بیشتر خانواده ها به دنبال نامهای اصیل ایرانی هستند. بعضی خانواده ها هم به اسامی عربی و مذهبی علاقه دارند. همچنین در اسامی ایرانیان نامهایی با ریشه ترکی، کردی، عبری، اَوستایی، پهلوی، لاتین، انگلیسی، ارمنی، هندی، یونانی و… نیز به چشم می خورد.
اگر در دهه 70 محمد ها وکورش ها زیاد بودند و در دهه 80 پارساها و ایلیاها، در این سال ها نوبت به پادرا و هیراد و رشان و … رسیده است. ظهور این جریان در سال های اخیر موجب شده که مردم در نامگذاری به دنبال واژه های جدید باشند، واژه هایی که قبلا خیلی مورد استفاده قرار نمی گرفته و به دلایلی بخشی از والدین علاقه دارند که از این اسامی برای فرزندانشان استفاده کنند. این نوع نام ها را در سازمان ثبت احوال اسم های نو پدید می گویند که از چند منبع وارد پروسه نامگذاری شده اند.
به گفته کارشناسان ثبت احوال، در میان اسامی نامناسب نام ها در ایران، نامهایی به چشم میخورد که در میان بعضی از قبایل و روستاها به مناسبتهایی برای دختران و پسران در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال وقتی در میان یک خانواده چند دختر پیاپی از مادری زاده میشدند، نام آخرین فرزند را «دختربس» انتخاب میکردند تا بنابر باور عمومیشان، تولد نوزاد دختر متوقف شود و مادر از آن پس فرزند «پسر» به دنیا بیاورد.
با دقت بیشتر متوجه میشوید که اغلب مراجعهکنندگان این چنینی به دفاتر ثبت احوال یا پسران و دختران جوان هستند یا کسانیکه در شرکت و محل کارشان سمتی دارند و میخواهند اسم بهتری داشته باشند.
شاید در میان فامیل یا دوستان دیده باشیم که دختر و پسری دو اسمه هستند و خودشان اصرار دارند اسم شناسنامهایشان را کسی نداند. کارشناسان بر این باورند که پدر و مادرها باید اسمهایی انتخاب کنند که باعث سرخوردگی بچههایشان در محیطهای اجتماعی نشود.
البته در ثبت احوال که اسمگذاری تنها یک بخش از وظایفش است، هر اسمی تغییر پیدا نمیکند و گاهی متقاضیان باید از دادگاه حکم بگیرند.نخستین کاری که ثبت احوال انجام میدهد صدور شناسنامه است. ولادت هر طفل در ایران اعم از اینکه پدر و مادر طفل ایرانی یا خارجی باشد باید به سازمان ثبت احوال کشور اعلام شود و برای کودک نام انتخاب و شناسنامه صادر کنند. این کار شروع داستان شناسنامه در زندگی ایرانیان است که سرانجام با یک مهر باطل در زمان مرگ به پایان میرسد.
اما داستان شناسنامه در زندگی افراد تنها به تولد و مرگ محدود نمیشود. مسئولیتهای بسیاری برعهده سازمان ثبت احوال است که از جمله این مسئولیتها میتوان به ثبت ازدواج، ثبت مشخصات منسوبین، صدور کارت شناسایی ملی، ثبت وفات ایرانیان خارج از کشور، اصلاح تاریخ تولد، تغییر نام و نام خانوادگی و خدمات مربوط به صدور شناسنامه اشاره کرد.
در این میان به دلیل تنوع نامها، الگوهای نامگذاری زیادی مانند الگوهای توصیفی، دینی و مذهبی، ملی باستانی، قومی، منطقهای، ترکیبی، نامگلها، طبیعت، حیوانات زیبا، پرندگان، کوهها، رودها و نام موجودات خیالی و تاریخی وجود دارد. در این میان 14 الگوی نامگذاری برای پسران و 18 الگوی نامگذاری برای دختران وجود دارد که به همین دلیل تنوع نامهای دخترانه از نامهای پسرانه بیشتر است.
در ثبت احوال کشور اسامی عجیب زیادی مانند شفتالو، شربت، علاقه، غم، اهریمن، باباقلی، ملخ، چیته، للو، آفت،گل سیف، همرو، اجبار، حالتاج، پنیر، پوپول، آقابگم، پارچه و بسیاری نامهای دیگر برای زنان و مردان به ثبت رسیده که بسیاری از آنها مربوط به سالها قبل هستند و دیگر اجازه ثبت اینگونه اسامی در شناسنامهها داده نمیشود.
نامگذاری با نامهای نا مأنوس و عجیب و غریب مشکلات جدی را برای صاحب اسم به وجود می آورد و او را منزوی و گوشه گیر خواهد کرد.
؛ برخی از نامها باعث ایجاد شخصیت در افراد شده و بعضی از شخصیت ها نیز سبب بروز نام ها می شوند و استفاده از اسامی ائمه به شرط مذهبی بودن خانواده و ارائه آموزش های لازم سبب بروز شخصیت های خوب و پسندیده در افراد می شود.بنابراین والدین ، براى فرزندانشان نام نیکو و شایسته انتخاب کنند و موجبات مسرت و خرسندى او را فراهم سازند تا کرامت انسانى او در اجتماع حفظ و حراست گردد.
والدین ایرانی شایسته است که بهترین نامها و کنیهها را برای فرزندانشان برگزینند و از انتخاب نامهائی که ارزش آنها را کم میکند و کرامت و احترام آنها را خدشهدار میسازد و باعث انحطاط شخصیت و معنویات آنها میشود، خودداری نمایند. از همان ابتدا کودک را به نامی گوش نواز و دلانگیز صدا بزنند تا کودک احساس شخصیت کند و روحیه احترام و محبت به اطرافیان و بزرگان خانواده در وجودش بیشتر شود و روش برخورد با اطرافیان و اظهار محبت و ادب به آنان را یاد بگیرد.
در آخر اینکه قرار نیست همه بچه هایی که به دنیا می آیند، آرتیست و آرت دوست باشند، جوری برای کودکتان اسم انتخاب کنیدکه اگر راننده کامیون یا جراح مغز و اعصاب شد. رویش بشود اسمش را بنویسد و زیرش را امضا کند.
]]>
در پایگاه اطلاعات جمعیتی کشور ۴۲۰ هزار عنوان نام وجود دارد که ۲۲۰ هزار عنوان دخترانه و ۲۰۰ هزار عنوان پسرانه است.
تنوع نامهای دخترانه به واسطه الگوهای نامگذاری برابر بررسیهای صورت گرفته پیش بینی شده که حدود ۲۰ الگوی توصیفی، دینی مذهبی، ملی باستانی، قومی، منطقهای، ترکیبی، نام گلها، طبیعت، حیوانات زیبا، پرندگان، کوهها و رودها و نام موجودات خیالی و تاریخی نمونهای از این الگوهاست.
در این رابطه ۱۴ الگوی نامگذاری برای پسران و ۱۸ الگوی نامگذاری برای دختران وجود دارد به دلیل آنکه الگوهای دختران برای نامگذاری بیشتر است ، تنوع نامهای دخترانه هم بیشتر است.
۷ هزار و ۵۴۹ اسم قابل تغییر وجود دارد
هم اکنون ۳ هزار و ۷۳۷ نام پسرانه و ۳ هزار و ۸۱۲ نام دخترانه قابل تغییر وجود دارد که هر شخصی نامش در آن باشد بلافاصله به اسم مناسب، قابل تغییر است. البته ممکن است اسمی در این فهرستها نباشد اما از دید ثبت احوال قابل تغییر باشد. در این باره فرد باید دنبال مجوزهای لازم باشد.
باباقلی، گرگ اقا، بره، چاه و یتیم اسامی افراد در ثبت احوال
آرشیو، آسیب، اجباری، اخی، اردوخان، اشتر، اهریمن، باباقلی، بیابانی، ملخ، فضا، فراری، شفتالو، شربت، قطار، قطاری، قسمت، قربانی، کابوس، گشنه، گرگ آقا، بره، بشم، بهداشت، بوشفر، چاه، چراغ، چیتر، زنگی، سرباز، شوجر، علاقه، غم، غارت، فرار، فراری، فراموش، کوپال، گمان، لذت، لشکر، للو، ورندل، یتیم تنها برخی از اسامی پسران قابل تغییر در این فهرستهاست.
این اسامی غالباً به قبل از سال ۱۳۷۰ بر میگردد. از زمانی که مهندسی فرهنگ نام و نامنویسی وارد شدیم دیگر اجازه نمیدهیم والدین اسامی نامناسب، نامتعارف و مغایر با جنس برای فرزندانشان انتخاب کنند؛ دلیل این کار هم همان فهرستهایی است که با توجه به اصرار والدین مأمور ثبت احوال را وادار به ثبت اسم میکردهاند.
باجی،بیزار، نوشابه، ییلاق و خرما اسم زنان در ایران
آشفته، آفت، اجبار، افسرده، باجی، بیزار، پنبه، تعارف،حلوا، خرما، خیار، شربتی، شقیقه، کفتر، نیمکت، قیمتی، همیشه، نوشابه، ییلاق، لوله، لیاقت، لبو، لباء، مشکی، مشکیجان، مغلوبه، مفتول، حاضر، حالتاج، حسرت، حضرت، حبصه، خارا، خابس، پارچه، پاکت، پنیر، پوپول، پولی، انقلاب، اوجق، آمریکا، آلمان، انگلیس، انه، آقا بگم، ادامه و ارزان بخش از اسامی قابل تغییر برای دختران است.
اسامی عجیب برای کودکان، اسامی عجیب افراد در ایران ، اسامی خنده دار افراد در ایران، اسامی ممنوعه در ایران برای کودکان
در بین اسامی دختران این اسمی نیز به چشم خورده است :
آشفته
آبجی مار
آواره
آفت
ادامه
ارزان
بانک ناز
آمریکا
برنج
خواننده
زابل
رادار
عرعر
غم انگیز
قیطان
کشمش
عکس
و در بین اسامی پسران :
ببر
باقالی
عادی
سنجاب
کافر
ستم
کلاغ
مزاحم
مسکو !
ممنوعیت اسامی خارجی بر روی فرزندان
گذاشتن اسامی خارجی بر فرزندان ممنوع است اما برخی از نامهاست که با زبان فارسی خودمان یکی است. مانند نام برخی گلها که مشابهت زیادی دارد اگر این اسامی مغایرتی با ارزشهای ایرانی، اسلامی نداشته باشد مشکلی برای ثبت آن وجود ندارد. مانند رز، یا نام سوزان که هم اسم خارجی برای دختر است و هم به معنای سوزانده یا نام پسر به عنوان نیک که هم اسم خارجی است و هم در فارسی به معنای خوبی.
استفاده از اسامی مانند رابرت، الیزابت و جرج ممنوع است و اگر کسی هم این اسمها را داشته باشد بلافاصله بعد از تقاضا به اسامی ایرانی ـ اسلامی تغییر میکند.
البته هنوز هم برخی والدین این اسامی را برای فرزندانشان انتخاب میکنند که از گذاشتن آن جلوگیری میشود.
انتخاب اسامی که بعد از ۹۲ سال در فرهنگ نام گزینی وجود ندارد
در شش ماهه اول سال ۹۰، ۵۷۰ اسم در خواست کننده رسیدگی شده که ۳۸۱ اسم تصویب و ۱۸۹ اسم تصویب نشده است. میبینیم برخی والدین اسامی را انتخاب میکنند که در فرهنگ نام گزینی پس از ۹۲سال وجود ندارد. مثل اسم هوریزا، لیزا واژههای خارجی است و معنی خوبی ندارد و هارای که هیچ منبعی معتبری ندارد.
اسامی عجیب برای کودکان، اسامی عجیب افراد در ایران ، اسامی خنده دار افراد در ایران، اسامی ممنوعه در ایران برای کودکان
ثبت لقب به عنوان اسم ممنوع است
طنسگل، نارسیسا، مرسدس یا عسل خاتون که خاتون یک اسم قدیمی است و معمولا لقب مادربزرگها بوده که ثبت لقب نیز به عنوان اسم ممنوع است.
شیما به معنی زن خال دار است که جزو اسمی قابل تغییر بوده و با گذاشتن آن موافقت نمیشود.
یکی از اسامی که با گذاشتن آن موافقت نشده است رحیم کرار است که ترکیب مناسبی نیست چرا که رحیم صیغه مبالغه بسیار مهربان و کرار به معنای حمله کننده است که هیچ مناسبتی با هم ندارند.
براساس آمار بیشترین انتخاب نام ایرانیان برای فرزندان اسامی ائمه اطهار(ع) است که فراوانی ۱۰ نام اول ثبت شده در پایگاه اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال طی ۹۲ سال برای پسران به ترتیب عبارت است از محمد، علی، حسین، مهدی، حسن،رضا، محمدرضا، علیرضا، احمد و عباس و برای دختران نیز به ترتیب فاطمه، زهرا، مریم، معصومه، زینب، سکینه، رقیه، خدیجه و لیلا و سمیه.
برخی اسامی اقبال موقتی دارند
تعدادی از نامها یک اقبال موقتی دارند از این زاویه رسانه ملی نیز نقش مهمی در فرهنگ مهندسی نام و نامگذاری دارد. مثلا در سریال میوه ممنوعه اسم هستی، در سریال ستایش شخصیت ستایش در سریال ۵ کیلومتر تا بهشت اسم آیدا به واسطه شخصیت خوبی که در فیلم داشتند مورد پسند مردم قرار گرفت و در مقطعی بیشترین اسامی فرزندان دختر از بین این اسمها بود.
اما اسمهای ائمه معصومین(ع) مانند اسم حسین، امیرحسین و محمد حسین علاوه بر طول سال، در دو ماه محرم و صفر نیز بیشترین فراوانی را دارند. این مسئله درباره برخی از نامها نیز صدق میکند. به عنوان نمونه زمان انقلاب و رحلت امام خمینی(ره) اسم روحالله بالاترین میزان فراوانی را در میان اسمهای پسر داشت یا سالهای مختلفی که از طرف رهبر معظم انقلاب نامگذاری میشد مانند سال پیامبر اعظم (ص) یا سال امام علی(ع۹ بیشترین فراوانی به ترتیب اسم محمد و علی بود.
در سال ۸۹ پنج اسم اول پسران به ترتیب امیرعلی، ابوالفضل، امیرحسین، علی، امیرمحمد پنج اسم اول دختران نیز فاطمه، زهرا، ستایش، هستی و زینب بود که البته این آمار هر سال تغییر میکند اما در مجموع روند اسمهای اول معمولا حفظ شده است.
بیشترین فراوانی نامهای خانوادگی در سطح کشور به ترتیب محمدی، حسینی، احمدی، رضایی، مرادی، حیدری، کریمی، موسوی، جعفری و قاسمی است.
طولانیترین نامهای خانوادگی استخراج شده
طولانیترین نام خانوادگی استخراج شده در پایگاه اطلاع جمعیتی کشور طایفه حاجی نوروز علی تهرانی معروف به کلده دره است که ۳۷ کاراکتر داشته و برای خانم فاطمه سلطان خانم متولد سال ۱۲۵۷ از تهران است.
طولانیترین اسم نیز ۳۵ کاراکتر داشته که با عنوان فاطمه سلطان خانم، معروفه به شازاده کربلایی متولد ۱۲۶۴ از کربلاست.
طولانیترین اسم برای مردها نیز با عنوان آقا میرزا مصطفی عظیمالدوله ملقب به بکشو است که ۳۳ کاراکتر داشته و مربوط به سال ۱۲۴۵ از تهران است.
]]>